07 lipca 2025

W tym roku Strażnicy Rzek WWF, w ramach corocznego szkolenia terenowego, spotkali się nad Narwią w okolicach Pułtuska. W trakcie trzydniowego zjazdu wolontariusze brali udział w wykładach, warsztatach praktycznych oraz spływie kajakowym Narwią.

Obecnie w szeregach SR WWF działa 120 wolontariuszy, co oznacza, że ok. 250 km polskich rzek na swoich opiekunów. To osoby z całej Polski, w różnym wieku i z różnym doświadczeniem – naukowcy, inżynierowie, przedsiębiorcy, studenci, nauczyciele, społecznicy i przedstawiciele najróżniejszych branż. Pod okiem ekspertów z WWF Polska oraz Wodnych Stworów wolontariusze zagłębiali m.in. tajniki ekohydrologii rzek czy działań renaturyzacyjnych.

Zobacz relację ze szkolenia nad Narwią:

Dr inż. Marcin Wdowikowski, Strażnik Rzek WWF z Wrocławia, a zarazem hydrolog i wykładowca Politechniki Wrocławskiej, wprowadził wolontariuszy w praktyczne podstawy hydrologii. Na zajęciach z hydrometrii rzecznej, z pomocą drona wodnego, który wykorzystuje technologię akustyczną, pokazał, jak mierzyć prędkości wody i przekrój poprzeczny rzeki.

Warsztaty „Działania renaturyzacyjne na rzece – jak, z kim i do kogo się zwrócić?” pod okiem Roberta Waradzyna, Specjalisty ds. Renaturyzacji Wód w WWF Polska, przybliżyły uczestnikom, jak urządzenia hydrotechniczne na rzece (np. przepusty) wpływają na ryby i inne organizmy wodne, często stając się nieprzekraczalną barierą. Ekspert WWF opowiedział też, jak można prostymi metodami niwelować bariery migracyjne, odtwarzać tarliska i na inne sposoby przywracać właściwe warunki siedliskowe w przekształconych rzekach.

Dr Klaudia Cebulska, edukatorka z Wodnych Stworów, poprowadziła warsztaty „Ocena jakości wody na podstawie makrobezkręgowców bentosowych”. Na potrzeby zajęć praktycznych Strażnicy wyłowili z Narwi makrobezkręgowce, a następnie uczyli się je rozpoznawać. Były to:

  1. liczne larwy chruścików w domkach posklejanych ze szczątek rośli i kamyczków;
  2. larwy ważek i chrząszczy wodnych oraz wyjątkowo zwinne larwy komarów;
  3. małże z rodziny kulkówkowatych;
  4. ślimaki wodne (żyworódki, błotniarki czy zatoczki).

Uczestnicy dowiedzieli się również, jak dzięki obecności konkretnych organizmów ocenić jakość wody w rzece, które gatunki są w Polsce objęte ochroną prawną, a które są uznawane za obce i mogą stwarzać istotne zagrożenie dla naszej rodzimej fauny. Wszystkie wyłowione zwierzęta po warsztatach wróciły bezpiecznie do rzeki.

Mimo kapryśnej pogody Strażnicy Rzek WWF wypłynęli kajakami na Narew. Ryszard Babiasz, Specjalista ds. Ochrony Ekosystemów Wodnych w WWF Polska opowiadał podczas spływu o ekologii rzek, pokazując przykłady naturalnych zjawisk oraz różne gatunki roślin i zwierząt zaobserwowane w rzece i jej otoczeniu.

Tradycją na szkoleniach są warsztaty ze Społecznego Monitoringu Wód WWF, które poprowadzili Marcin Łukomski, Strażnik Rzek WWF i biofizyk, oraz liderka programu i Starsza Specjalistka ds. Ochrony Ekosystemów Wodnych WWF Katarzyna Czupryniak. Podczas tegorocznych warsztatów wdrożyliśmy nowe osoby w techniki badania wody oraz zapewniliśmy dodatkowe konsultacje i uzupełnienie wiedzy dla dotychczasowych uczestników SMW WWF.

Uczestnicy szkolenia, bogatsi o doświadczenia praktyczne, zgłębiali również wiedzę na wykładach.

  1. Katarzyna Nawrocka, Specjalistka ds. Rzecznictwa z WWF Polska, przybliżyła wolontariuszom temat znaczenia społeczeństwa obywatelskiego oraz działań rzeczniczych w ochronie przyrody prelekcją „Działalność rzecznicza Strażników Rzek”.
  2. O tym, czym jest „Różnorodność biologiczna – i dlaczego jest ważna?”, mówił Dariusz Gatkowski, Doradca Zarządu ds. Różnorodności biologicznej WWF. Ekspert przedstawił m.in. nowe unijne prawo Nature Restoration Law, które ma być kluczem do powstrzymania utraty bioróżnorodności w Europie.
  3. Maria Jujka, Starsza Specjalistka ds. Ochrony Przyrody WWF, opowiedziała o znaczeniu i ochronie obszarów mokradłowych, w tym na przykładzie obszarów chronionych prywatnie WWF Polska.
  4. Strażnicy spotkali się również z Dyrektorem Działu Ochrony Przyrody WWF Jakubem Milczarkiem, który opowiedział im o własnych doświadczeniach z perspektywy pracy w roli urzędnika. To cenny punkt widzenia, który przyda się wolontariuszom w prowadzeniu interwencji.

Ogólnopolskie szkolenia Strażników Rzek WWF organizowane są corocznie przez Fundację WWF Polska. Mają na celu poszerzenie wiedzy wolontariuszy z zakresu ekologii i ochrony ekosystemów rzecznych, renaturyzacji rzek, edukacji rzecznej. Są polem do wymiany wiedzy i doświadczeń rzecznych działaczy oraz ekspertów przynoszących swoje cenne doświadczenie z innych, czasem zupełnie nieoczekiwanych dziedzin. To również wspaniała okazja do integracji i wymiany pomysłów na dalszy rozwój programu.

To spotkanie osób, które mają podobne wartości, wspólne cele i pasję do rzek!

Chcesz chronić z nami rzeki? Dołącz do Strażników Rzek WWF, wypełniając formularz na stronie Strażnicy Rzek WWF.