27 lutego obchodzimy Dzień Niedźwiedzia Polarnego. Niestety naukowcy alarmują, że do końca stulecia gatunek ten może całkowicie wyginąć. Czy niedźwiedzie polarne będą pierwszymi ofiarami globalnego ocieplenia? Czy to możliwe, że następne pokolenia będą obchodziły już tylko Dzień Wspomnienia o Niedźwiedziu Polarnym?
Szczurzynek koralowy pierwszą ofiarą zmiany klimatu
Zmiana klimatu ma na swoim koncie już pierwszą ofiarę (1). To mały, niepozorny gryzoń o brązowym futerku, prowadzący głównie nocny tryb życia – szczurzynek koralowy. Można byłoby zapewne napisać o nim więcej, gdybyśmy tylko mieli okazję go obserwować. Jedynym miejscem na świecie, gdzie występował, była wysepka Bramble Cay, należąca do Australii. Ostatni raz widziano go tam prawdopodobnie w 2009 roku. Ekspedycje przeprowadzone w 2014 i 2016 roku nie przyniosły dobrych wieści. Mimo rozstawienia licznych fotopułapek i prowadzenia aktywnych obserwacji, nie odnaleziono ani jednego osobnika (2).
Co się stało?
Podnoszący się poziom morza zaczął zmniejszać powierzchnię wysepki. W ciągu zaledwie dekady szczurzynek koralowy stracił 97% swojego naturalnego środowiska (3). W tej sytuacji nie miał żadnych szans na przetrwanie.
Topniejące lodowce, ginące światy
Coraz częściej słyszymy w mediach o topniejących lodowcach i zagrożeniach, które niesie ze sobą podniesienie poziomu mórz i oceanów dla ludzi. Patrzymy na lód często przez pryzmat naszych potrzeb, zapominając, że obszary zlodowacone są nie tylko zbiornikami wody słodkiej, lecz także mają kluczowe znaczenie jako ekosystemy i są domem dla wielu wyjątkowych gatunków.
Przykładem gatunku zagrożonego kurczeniem się lodowców górskich jest pantera śnieżna. Szacuje się, że zmiana klimatu może spowodować utratę 30% ich naturalnego środowiska (4) w samych Himalajach. Populacja panter śnieżnych w ciągu ostatnich 20 lat zmniejszyła się o 20% i wynosi obecnie zaledwie około 4000 osobników. Jeśli nic się nie zmieni, te wspaniałe dzikie koty mogą podzielić los szczurzynka koralowego.
Mniej znane oblicze zmiany klimatu
Globalne ocieplenie kojarzy się głównie z topniejącymi masami lodu. Tymczasem skutkiem zmian klimatycznych są także anomalie pogodowe, takie jak dotkliwe upały, skutkujące suszami, niebezpiecznie silne wiatry, groźne i srogie mrozy czy opady nawalne, powodujące powodzie. Te zjawiska coraz częściej odczuwamy na własnej skórze.
Długotrwałe susze i ciężkie zimy coraz częściej dotykają obszaru Mongolii. To jedno z tych miejsc na świecie, gdzie zmiana klimatu jest szczególnie widoczna. To tu toczy się walka o przetrwanie niezwykłej antylopy z trąbą - suhaka mongolskiego. Choć historia suhaków sięga epoki lodowcowej, to dziś ten podgatunek dziesiątkują skrajnie surowe zimy, podczas których nie może dostać się do traw szczelnie przykrytych śniegiem oraz upalne lata, gdy znalezienie źródła wody jest szczególnie trudne.
Niech przykładem będzie zud - mroźna mongolska zima, która wystąpiła m.in. na przełomie 2017 i 2018 roku, powodując zmniejszenie liczby suhaków mongolskich z 5000 do zaledwie 3000 osobników. Choć to zwierzęta odporne na trudne warunki, nie są w stanie przetrwać tak intensywnych anomalii pogodowych.
Co czeka niedźwiedzie polarne?
Niedźwiedzie polarne są gatunkiem najczęściej kojarzonym ze zmianą klimatu. Trudno się temu dziwić – ich środowiskiem naturalnym są skute lodem wody Arktyki. Ten wspaniały ssak potrzebuje lodu, by polować i rozmnażać się. W październiku 2019 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) opublikowała nową ocenę stanu populacji niedźwiedzi polarnych, z której wynika, że spośród 19 znanych populacji, 4 doświadczyły ostatnio spadków liczebności, 5 jest stabilnych, jedynie 2 mają tendencję wzrostową, a w przypadku 8 populacji brakuje danych do wnioskowania (5).
Niestety, prawdopodobnie niedźwiedzie polarne nie przetrwają globalnego wzrostu temperatury (6). Zmiany postępują zbyt szybko, by zwierzęta mogły się dostosować do nowych warunków.
Czy to oznacza, że nie można już nic zrobić?
Nic bardziej mylnego! Potrzeba działań, zarówno tych systemowych, jak i zmian w naszych codziennych nawykach. Możemy ocalić suhaka mongolskiego, panterę śnieżną i wiele innych gatunków, które są zagrożone wyginięciem na skutek zmiany klimatu.
Jak to zrobić? Postaraj się zmniejszyć swój ślad węglowy - wybierz komunikację miejską lub rower zamiast samochodu, kupuj produkty lokalne i certyfikowane, ogranicz spożycie mięsa, użycie plastiku, loty samolotem. Zmieniając swoje nawyki, kształtujesz przyszłość – producenci dostosowują swoje wyroby do potrzeb rynku, Ty też masz na to wpływ!
Jeśli chcesz wesprzeć programy ochrony pantery śnieżnej lub suhaka mongolskiego, TUTAJ możesz dokonać symbolicznej adopcji . Dzięki darczyńcom Fundacja WWF Polska może realizować działania w obszarach szczególnie dotkniętych zmianą klimatu, jak np. Mongolia.
Przypisy:
(1) https://www.publish.csiro.au/pc/pdf/pcv23n1_ed
(2) https://cordis.europa.eu/article/id/124846-trending-science-is-this-climate-changes-first-big-casualty/pl
(3) https://cordis.europa.eu/article/id/124846-trending-science-is-this-climate-changes-first-big-casualty/pl
(4) https://www.national-geographic.pl/artykul/nie-pozwol-pozegnac-ducha-gor-pantera-sniezna-znika-przez-zmiane-klimatu
(5) https://www.worldwildlife.org/species/polar-bear
(6) https://www.rp.pl/Ekologia/200729947-Zmiany-klimatu-Niedzwiedzie-polarne-wygina-do-2100-roku.html
Szukaj
