Jak unikać niedźwiedzi

Niedźwiedzie to największe drapieżniki lądowe Europy, występujące również w polskich Karpatach – fascynujące, piękne, ale też dzikie i czasem niebezpieczne. Nie powinniśmy dążyć do ich spotykania – dla swojego dobra i dobra tego ściśle chronionego gatunku. Z poniższej strony dowiecie się, CO ZROBIĆ, BY NIEDŹWIEDZIE NIE ODWIEDZAŁY LUDZI oraz JAK UNIKNĄĆ KONFRONTACJI Z TYMI DRAPIEŻNIKAMI. 

CO ZROBIĆ, BY NIEDŹWIEDZIE NIE ODWIEDZAŁY LUDZI

1. Zabezpiecz swoje odpady

Niedźwiedzie są wszystkożerne i dostosowują swój jadłospis do okoliczności, w jakich bytują. Jeśli resztki ze śmietników, dzikich wysypisk lub przydomowych kompostowników są dla nich dostępne, niedźwiedzie chętnie po nie sięgają, a w konsekwencji oswajają się z obecnością ludzi i odwiedzają ich siedliska częściej. Mieszkańcy i władze terenów zamieszkiwanych przez te drapieżniki mają jednak do dyspozycji szereg rozwiązań, które minimalizują występowanie konfliktów z niedźwiedziami:

a. Kontenery niedźwiedzioodporne

Jednym ze sprawdzonych, skutecznych sposobów, który uniemożliwia niedźwiedziom dostanie się do śmieci, jest stosowanie specjalnej wersji kontenera, który człowiek może otworzyć, a niedźwiedź nie jest w stanie sforsować, (klapa śmietnika ma ukryty przycisk otwierający pod kopułą). Dodatkowo taki pojemnik ogranicza emisję zapachów nęcących niedźwiedzie. 

Jako Fundacja WWF Polska przekazaliśmy bezpłatnie już ponad 130 kontenerów niedźwiedzioodpornych, współpracując głównie z bieszczadzkimi gminami. Na początku każdego roku zbieramy zapotrzebowanie na nowy sprzęt - część podmiotów zgłasza się do nas samodzielnie, ale też sami zwracamy się do gmin, w których niedźwiedzie najczęściej odwiedzają miejscowości. Bardzo nas cieszy, że podczas spotkań z przedstawicielami lokalnych samorządów jesteśmy zapewniani, że ten sposób zabezpieczania odpadów dobrze się sprawdza – przekonuje Marta Chrzanowska, Młodsza Specjalistka ds. Ochrony Gatunków WWF Polska.

Rafał Rzepkowski z WWF Polska przy kontenerze niedźwiedzioodpornym

b. Grodzenia elektryczne

Przyrodnik Robert Gatzka z Parku Ochrony Bieszczadzkiej Fauny: Bardzo dobrym i stosunkowo tanim rozwiązaniem, zabezpieczającym większą liczbę kontenerów, (np. przy pensjonatach, hotelach, sanatoriach czy gastronomiach) są tzw. pastuchy elektryczne. Ich montaż jednak może stanowić wyzwanie dla osoby bez doświadczenia w tym zakresie, ważna jest m.in. odpowiednia wysokość, liczba drutów pod napięciem, a także przycinanie trawy pod grodzeniem, by nie dochodziło do zwarcia. Jako POBF pomagamy i doradzamy przy instalacjach takich grodzeń. Jak dotąd sprawdzają się znakomicie.

O skuteczności tego rodzaju grodzeń przekonuje również Fundacja WWF Polska, która od dawna udostępnia taki sprzęt m.in. hodowcom chroniącym swoje zwierzęta, a ci potwierdzają niezawodność rozwiązania. 

Robert Gatzka prezentuje zabezpieczenia w Parku Ochrony Bieszczadzkiej Fauny

c. Niedźwiedzioodporne altanki śmietnikowe

Innym, potencjalnie skutecznym rozwiązaniem, chroniącym składowane odpady przed ingerencją niedźwiedzia, jest korzystanie z altan śmietnikowych, zbudowanych z odpowiednio solidnego materiału. Ściany takiej altany mogą być murowane, zbudowane z grubej blachy albo solidnej, stalowej kratownicy. Warto też konsultować takie konstrukcje z lokalną organizacją przyrodniczą, która zajmuje się działaniami na rzecz koegzystencji z niedźwiedziami. 

d. Niedostępne dla niedźwiedzi pomieszczenia w budynkach

Właściciele gospodarstw mogą też składować odpady w specjalnie do tego przeznaczonych pomieszczeniach na swoich posesjach, do których niedźwiedź nie może się dostać – takich jak garaże czy komórki zabezpieczone metalowymi drzwiami, albo piwnica w budynkach mieszkalnych.

Takie rozwiązanie ułatwi mierzenie się z wyzwaniem, jakim może być zbyt rzadki odbiór śmieci z prywatnych posesji. Worki ze śmieciami nie powinny bowiem czekać kilka dni przy ogrodzeniu posesji, bo zanim przyjedzie po nie śmieciarka, może uprzedzić ją niedźwiedź.

Wystawiajmy worki przed posesję tuż przed wynikającym z harmonogramu odbiorem odpadów. Nie wystawiajmy worków na noc!!!

2. Nie masz gdzie wyrzucić śmieci? To ich na razie nie wyrzucaj

Powyższa sugestia może wydawać się kontrowersyjna, ale są okoliczności, w których dla dobra sprawy lepiej śmieci przechować w plecaku, przetrzymać w kuchni, wziąć do samochodu. Tymi okolicznościami są: przepełnione albo łatwo dostępne dla niedźwiedzi kontenery albo brak odpowiednio zabezpieczonych śmietników w okolicy.

Wszystkich mieszkańców i turystów przebywających na terenach występowania niedźwiedzi zachęcamy, by poszukali odpowiedniego kontenera, zanim pozbędą się swoich śmieci – zwłaszcza tych organicznych, których zapach może nęcić drapieżniki.

Niezabezpieczone składowiska odpadów to zaproszenie dla niedźwiedzi

3. Nie tylko śmieci! Zabezpiecz wszystko, co niedźwiedź może zjeść!

Bodźcem, który może niedźwiedzia zachęcić do eksploracji terenów zajmowanych przez ludzi, mogą być także niezebrane, pozostawione w ogródku lub przy domu owoce. Drapieżniki będzie też nęcić otwarty kompostownik, dostępna karma dla zwierząt, czy same zwierzęta, pozostawione bez opieki i odpowiedniego schronienia, szczególnie nocą (inwentarz warto chronić wspomnianym wyżej pastuchem elektrycznym). Ważne jest też, by zabezpieczać sprzęt, który był używany do przetwarzania żywności – na przykład grill – ten może emitować zapachy, które zachęcą niedźwiedzia do odwiedzin.

Powodem wizyt niedźwiedzi w okolicach ludzkich siedlisk mogą być też nielegalne wysypiska, zwłaszcza odpadów organicznych. Jeśli znasz lokalizację takiego śmietniska, możesz łatwo i anonimowo to zgłosić odpowiednim służbom za pomocą aplikacji mObywatel.

JAK UNIKNĄĆ SPOTKANIA I KONFRONTACJI Z NIEDŹWIEDZIEM

Jeśli jesteś albo planujesz być w terenie, gdzie spotykane są niedźwiedzie, przygotowaliśmy krótką ściągawkę, jak się w takich okolicznościach zachować. Poradnik w 3 krokach możesz pobrać na telefon, zapisać w galerii zdjęć i łatwo do niego wrócić, gdy zajdzie taka potrzeba.

Fundacja WWF Polska na rzecz pokojowej koegzystencji ludzi i niedźwiedzi

Powyższa strona, jak również tabliczki informacyjne, plakaty i naklejki wzywające do zabezpieczania odpadów przed niedźwiedziami, powstały z inicjatywy Fundacji WWF Polska dla wspierania idei minimalizowania konfliktów między ludźmi a dużymi drapieżnikami.

Wierzymy, że działania profilaktyczne i zapobiegawcze są najlepszym sposobem, by ograniczyć potencjalnie niebezpieczne spotkania ludzi i niedźwiedzi. Niedostatecznie zabezpieczone przed tymi drapieżnikami odpady tworzą problem i dopóki to się nie zmieni, niedźwiedzie wizyty w okolicach ludzkich siedlisk będą się powtarzać. Eliminacja tzw. problematycznych osobników tego nie zmieni, w ich miejsce pojawią się nowe niedźwiedzie, nęcone zapachami odpadów, których nie zabezpieczyliśmy – podsumowuje Rafał Rzepkowski, Starszy Specjalista ds. Ochrony Gatunków WWF Polska.

Wesprzyj nasze działania na rzecz niedźwiedzi, symbolicznie adoptując ten gatunek na naszej stronie.