21 kwietnia 2020

11 marca 2020 r. Komisja Europejska przyjęła jeden z najważniejszych elementów Europejskiego Zielonego Ładu - Nowy Plan Działania w dążeniu do gospodarki obiegu zamkniętego.

„Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r., ochrona środowiska naturalnego i wzmocnienie konkurencyjności gospodarczej wymaga w gospodarki obiegu zamkniętego. Obecnie nasza gospodarka jest nadal w większości liniowa*, a jedynie 12% materiałów i zasobów wtórnych jest ponownie wprowadzanych do gospodarki. Wiele produktów psuje się zbyt łatwo, nie nadając się do ponownego użytku, naprawy, poddania recyklingowi. Natomiast niektóre rzeczy są przeznaczone wyłącznie do jednorazowego użytku. W tym obszarze istnieje ogromny potencjał pozwalający utrzymać dłużej zasoby/ materiał/ produkty w obiegu, który można wykorzystać zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla konsumentów. Plan, który dziś wchodzi w życie, rozpoczyna działania mające na celu zmianę sposobu wytwarzania produktów i umożliwienie konsumentom dokonywania zrównoważonych wyborów z korzyścią dla nich samych i dla środowiska”- powiedział 11 marca wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Frans Timmermans.

*gospodarka liniowa to obecnie dominujący model gospodarki, oparty na zasadzie “weź, wytwórz, wyrzuć”. Liniowy model gospodarki zakłada wzrastające zużycie surowców oraz generowanie coraz większej ilości odpadów.

Główne, przedstawione w planie, konieczne do podjęcia kroki, dotyczą:

  • Uczynienia zrównoważonych produktów normą w UE poprzez odpowiednie przepisy. Ich celem będzie gwarancja, że wprowadzane na rynek europejski produkty nadają się do ponownego użycia, naprawy, recyklingu oraz żeby w jak największym stopniu zawierały materiał pochodzący z recyklingu.Ograniczona zostanie możliwość produkcji wyrobów jednorazowego użytku oraz zakazane zostanie niszczenie wyprodukowanych dóbr trwałego użytku, które nie zostały sprzedane.
  • Konsumentów i nabywców publicznych. Dla konsumentów będzie to oznaczało dostęp do wiarygodnych informacji na temat możliwości naprawy i trwałości produktu. Ma to na celu ułatwienie konsumentom dokonania wyboru zgodnego z zasadami ochrony środowiska.
  • Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów;
  • Ułatwienia obiegu informacji ludziom, regionom i miastom;
  • Przewodzenia globalnym wysiłkom na rzecz wdrożenia modelu gospodarki o obiegu zamkniętym.
  • Skoncentrowania się na sektorach zużywających najwięcej zasobów i w których istnieje duży potencjał w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, takich jak:

Elektronika i Teleinformatyka

Przygotowanie przez Komisję Inicjatywy „Circular Electronics Initiative”, której celem będzie wydłużenie okresu eksploatacji produktów oraz umożliwienia poprawnego zbierania i ponownego przetwarzania odpadów.

Baterie i Pojazdy

Stworzenie jeszcze w tym roku nowych ram regulacyjnych dotyczących baterii i akumulatorów, aby łańcuch wartości dla akumulatorów przeznaczonych do transportu elektro mobilnego rozwijał się w sposób zrównoważony. Ponadto, propozycja przeglądu przepisów dotyczących pojazdów wycofanych z eksploatacji w celu promowania bardziej zrównoważonych modeli biznesowych, rozwiązujących wyzwania, związane z utylizacją pojazdów poprzez odpowiednie ich projektowanie. 

Opakowania

Stworzenie nowych wymogów dotyczących dopuszczalnych rodzajów opakowań, koncentrując się na zmniejszeniu ilości wprowadzanych opakowań na rynek i powstających z nich odpadów.Szczególnie poprzez ograniczenie zbędnych opakowań, rozważenie zmniejszenia złożoności materiałów opakowaniowych, w tym liczby stosowanych materiałów i polimerów oraz przez wsparcie projektowania opakowań zdatnych do ponownego użycia i recyklingu.

Tworzywa sztuczne

Komisja zajmie się kwestią obecności mikroplastiku w środowisku naturalnym oraz opracuje ramy polityczne dotyczące pozyskiwania, oznakowania i stosowania tworzyw sztucznych pochodzenia biologicznego (bio-based plastics) oraz stosowania biodegradowalnych lub nadających się do kompostowania tworzyw sztucznych.

Tekstylia

Opracowana zostanie kompleksowa Strategia dla Tekstyliów, wzmacniająca konkurencyjność i innowacyjność sektora, oraz ukierunkowana na zwiększenie poziomu ponownego wykorzystania tekstyliów w UE. Strategia skupi się m.in na: opracowaniu zasad ekoprojektu (ecodesign’u) w celu zapewnienia, ich ponownego wykorzystania, zapewnienia wykorzystania surowców wtórnych, umożliwienia przedsiębiorstwom i konsumentom dokonania świadomego wyboru wyrobów tekstylnych, uwzględniający ich wpływ na środowisko, łatwego dostępu do usług w zakresie ich ponownego wykorzystania i naprawy, zapewnienie zachęt i wsparcia dla tworzenia nowych modeli biznesowych oraz użycia materiałów zgodnych z koncepcją gospodarki obiegu zamkniętego.

Budownictwo i Budynki

Wdrożenie Strategii na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Środowiska Zurbanizowanego (Strategy for a Sustainable Built Environment). Strategia ta ma zapewnić spójność w odpowiednich obszarach polityki w zakresie klimatu, energii i efektywności wykorzystania zasobów, zarządzania odpadami poprzez między innymi: wprowadzenie wymagań dotyczących zawartości pochodzącej z recyklingu dla niektórych wyrobów budowlanych, opracowanie cyfrowych “logbooków” budynków oraz przegląd celów w zakresie odzysku materiałów określonych w prawodawstwie UE dotyczącym odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz ich frakcji właściwych dla danego materiału.

Żywność

Zaproponowanie przez Komisję celu, dotyczącego ograniczenia marnotrawienia żywności. Będzie to kluczowe działanie w ramach przyszłej strategii UE „od pola do stołu” (From Farm to Fork), skupionej na łańcuchu wartości w branży spożywczej. Komisja Europejska rozważy również możliwość wprowadzenia konkretnych rozwiązań mających na celu zwiększenie zrównoważonego rolnictwa w tym w zakresie dystrybucji i konsumpcji żywności.

Woda

Opracowanie przez Komisję nowego rozporządzenia w sprawie ponownego wykorzystania wody w usługach żywnościowych i rolnictwie. KE już podejmuje nowe środki w celu zmniejszenia ryzyka niedoboru wody do nawadniania upraw.
7 kwietnia 2020 roku Rada Unii Europejskiej przyjęła w procedurze pisemnej rozporządzenie, które ułatwi wykorzystanie oczyszczonych ścieków komunalnych (wody odzyskanej) do nawadniania upraw rolnych.
Komisja Europejska opracuje plan zintegrowanego zarządzania substancjami odżywczymi zawartymi w ściekach i osadach ściekowych oraz dokona przeglądu Dyrektywy w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EWG.

Więcej informacji na temat gospodarki obiegu zamkniętego znajdziesz na stronie WWF Polska, w zakładce ekonsumpcja: https://www.wwf.pl/ekonsumpcja/gospodarka-o-obiegu-zamknietym

Cała treść nowego planu działania w dążeniu do gospodarki obiegu zamkniętego:
https://ec.europa.eu/environment/circular-economy/