Mimo trudnej i skomplikowanej sytuacji w Europie wciąż działamy i realizujemy naszą misję i obowiązek, jakim jest ochrona środowiska. Nie zaprzestaliśmy realizować naszych działań przyrodniczych. W tematach związanych z ochroną Bałtyku również. Szczególnie teraz, w napiętej sytuacji geopolitycznej, dokładamy wszelkich starań, żeby jak najlepiej zabezpieczyć przyszłość i równowagę ekosystemów lądowych i morskich.
Rok temu myślami byliśmy przy Bałtyku
Dziś, 22 marca, obchodzimy Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego. Rok temu w podobnym czasie zajmowaliśmy się Godziną dla Bałtyku, czyli kampanią mówiącą o wyzwaniach, z jakimi mierzy się nasze morze. Specjaliści WWF Polska opracowali postulaty oparte na naukowej wiedzy. Dotyczyły one czterech, wymagających wsparcia, obszarów tematycznych. Wszystkie postulaty znalazły się w petycji do Premiera, która została podpisana przez ponad 50 000 osób!
O jakich zagrożeniach dla Bałtyku informowaliśmy w petycji?
- brak zrównoważonego rybołówstwa i jego konsekwencje dla morskiej przyrody;
- powiększająca się powierzchnia martwych stref - obszarów niemal zupełnie pozbawionych życia;
- sieci widmo, czyli zagubione lub w inny sposób utracone narzędzia połowowe;
- brak efektywnej ochrony morskich obszarów.
Wojna nie bez wpływu na ochronę Bałtyku
Oczy całego świata są zwrócone w stronę Ukrainy. Miliony osób opuściło swoje domy, wiele osób straciło je bezpowrotnie. Z uwagi na to zdecydowaliśmy ograniczyć nasza komunikację przyrodniczą i obecność w mediach, dając więcej przestrzeni na wybrzmienie innych ważnych tematów i okazując w ten symboliczny sposób naszą solidarność z Ukrainą. Sytuacja za naszą wschodnią granicą nie pozostała bez wpływu na procesy związane z ochroną Morza Bałtyckiego. Komisja Ochrony Środowiska Morza Bałtyckiego (HELCOM), której stroną oprócz nadbałtyckich państw UE jest Rosja, a obserwatorami Białoruś i Ukraina, potępiła inwazję na Ukrainę w oświadczeniu1. Planowane spotkania HELCOM i ICES (Międzynarodowej Rady Badań Morza) zostały przełożone na późniejszy termin lub odwołane, ze względu na konieczność dostosowania formuły pracy do nowej sytuacji geopolitycznej w Europie2.
Naszą misję realizujemy jednak nieprzerwanie.
Czy nasza praca przynosi efekty?
Do największych sukcesów zeszłorocznej Godziny dla Ziemi WWF zaliczamy uzgodnienie części limitów połowowych przez ministrów ds. rybołówstwa UE zgodnie z naszymi postulatami. Limity połowowe dla szprota, gładzicy i centralnego stada bałtyckiego śledzia ustalono poniżej maksymalnego progu zalecanego przez naukowców, biorąc przy tym pod uwagę interakcje między tymi gatunkami, a przetrzebionym wschodnim stadem bałtyckiego dorsza. Pozytywnie oceniamy te decyzje gdyż, są one krokiem w kierunku wdrożenia ekosystemowego podejścia do zarządzania rybołówstwem. Braliśmy również czynny udział w procesie aktualizacji Bałtyckiego Planu Działań Komisji Helsińskiej HELCOM (BSAP) i przyczyniliśmy się do jego ostatecznego kształtu. Włączono tam zapisy o konieczności objęcia ochroną obszarową co najmniej 30% powierzchni w całym Morzu Bałtyckim nie później niż do 2030 roku (w tym 1/3 ochroną ścisłą). W naszej ocenie dobrze wypadają też zapisy o działaniach związanych z ustanowieniem krajowych pułapów wprowadzania substancji odżywczych celem ograniczenia problemu nadmiernej eutrofizacji morza.
Rok dalej i... co dalej?
Dzięki akcji Godzina dla Bałtyku podsyciliśmy dyskusję na temat złego stanu ekosystemu Bałtyku, oraz wpływu tej sytuacji na ludzi - zarówno turystów szukających odpoczynku nad morzem, ale również tych, których życie i praca od morza zależą. Chociaż część postulatów została zrealizowana, to jednak są jeszcze takie, które nie doczekały się podjęcia konkretnych działań.
Morskie obszary chronione wciąż potrzebują skutecznych dokumentów gwarantujących ich ochronę, takich jak plany ochrony, które nie mogą istnieć tylko na papierze. W ochronę cennych przyrodniczo obszarów morskich powinni angażować się wszyscy, których te obszary dotyczą, a więc potrzebujemy m.in. zaangażowania samorządów, instytucji zarządzających tymi obszarami i zajmujących się ochroną środowiska, ale również NGO i mieszkańców. Potrzebujemy odpowiedniego finansowania dla konkretnych działań ochronnych aby te plany skutecznie zrealizować w praktyce.
Chcemy zadbać również o ograniczanie spływu substancji biogennych (związków azotu i fosforu) do wód, które przyczyniają się do procesu eutrofizacji i w konsekwencji do zwiększania się obszaru martwych stref w Bałtyku.
W trosce o zwierzęta morskie, jak również o czystość Morza Bałtyckiego, chcemy dążyć do systemowego rozwiązania problemu zanieczyszczeń i odpadów w Bałtyku, w tym również sieci widm.
Nieustannej pracy wymagają również działania na rzecz ustanawiania limitów połowowych zgodnych z najnowszą wiedzą naukową, które pozwolą na odtworzenie stad ryb, które od lat doświadczają presji ze strony człowieka, w tym również zmiany klimatu.
1 https://helcom.fi/media/documents/Statement-on-Ukraine.pdf
2 https://www.ices.dk/news-and-events/news-archive/news/Pages/meeting_notice.aspx
Szukaj
