25 listopada 2024 roku wspólnie z przedstawicielami 77 organizacji przyrodniczych złożyliśmy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pismo, w którym apelujemy o pilną rewizję stanowiska polskiego rządu w sprawie obniżenia statusu ochronnego wilka w prawie międzynarodowym. Oczekujemy również deklaracji ze strony polskich władz, że wilk pozostanie ściśle chronionym gatunkiem w polskim prawie.
26 września 2024 roku Rada Unii Europejskiej opowiedziała się za osłabieniem statusu ochronnego wilka w Konwencji Berneńskiej – również za sprawą polskiego rządu, który poparł kontrowersyjną regulację. Przeniesienie wilka z załącznika II Konwencji (gatunki ściśle chronione) do załącznika III (gatunki chronione) ułatwi przeprowadzanie odstrzałów redukcyjnych tego drapieżnika w wielu krajach Europy.
Głosowanie Stałego Komitetu Konwencji Berneńskiej odbędzie się już na początku grudnia tego roku. Unia Europejska ma mandat, by głosować w imieniu państw członkowskich, a te stanowią ponad 50% stron Konwencji. Wprowadzenie zmiany wymaga 2/3 głosów za i jest bardzo prawdopodobne.
„Jeśli zmiana statusu wilka w Konwencji Berneńskiej zostanie zatwierdzona, po 3 miesiącach wejdzie w życie. Następnie Komisja Europejska będzie chciała doprowadzić do analogicznej zmiany przepisów unijnych, czyli Dyrektywy Siedliskowej. Oczekujemy, że politycy naszej koalicji rządzącej przypomną sobie o przedwyborczych deklaracjach, w myśl których ochrona przyrody miała być jednym z priorytetów obecnej kadencji” – mówi Marta Klimkiewicz z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.
„Obniżenie statusu ochronnego wilka w Dyrektywie Siedliskowej może otworzyć drogę do osłabienia ochrony innych cennych gatunków, np. rysia i niedźwiedzia. Środowiska myśliwskie w Polsce i Europie formułowały już takie oczekiwania. Prezes Europejskiej Federacji Łowiectwa deklarował, że zniesienie ochrony wilka będzie pierwszym zwycięstwem ich kampanii. Podkreślamy w naszym apelu, by politycy wsłuchiwali się w głos naukowców, nie myśliwych. Skutki populizmu będą tragiczne dla bioróżnorodności” – dodaje Marta Kaźmierczak ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
Zapoznaj się z naszym apelem »
Owszem, populacje wilków rosną dzięki ścisłej ochronie, jednak są wciąż dalekie od uzyskania odpowiedniego statusu ochrony. Najnowsza ocena IUCN1 określa status 6 z 9 transgranicznych populacji wilków w UE jako wrażliwy lub prawie zagrożony. Wilki odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych ekosystemów i różnorodności biologicznej, a ich obecność przynosi korzyści ekonomiczne.
Komisja Europejska opublikowała w grudniu 2023 roku propozycję osłabienia ochrony wilka. Spotkała się ona z szeroką krytyką organizacji przyrodniczych i ekspertów jako pozbawiona podstaw naukowych, wadliwie przygotowana i motywowana politycznym oportunizmem. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich rozpoczął w listopadzie br. postępowanie w tej sprawie.
W naszym apelu do rządu podkreślamy, że zarówno Polska, jak i inne państwa członkowskie UE, już teraz mają dużą elastyczność w reagowaniu na zdarzenia z udziałem wilków. W określonych sytuacjach mogą pozwalać na odstępstwa od zakazów dotyczących gatunków chronionych - włącznie z odstrzałem. Państwa członkowskie mają do dyspozycji wachlarz narzędzi, również finansowanych ze środków UE, które pozwalają skutecznie zapobiegać szkodom gospodarczym powodowanym przez wilki i w razie potrzeby wypłacać stosowne rekompensaty.
„Posiadamy skuteczne i bezpieczne (dla ludzi i zwierząt) narzędzia, które pozwalają nam na pokojową koegzystencję. Hodowcy, którzy chcą chronić swoje stada przed atakami wilków, mogą zabezpieczać pastwiska elektrycznymi ogrodzeniami, w czym WWF Polska wspiera ich od wielu lat” – dodaje Rafał Rzepkowski, starszy specjalista ds. ochrony gatunków w WWF Polska.
W Polsce wilk jest objęty ochroną ścisłą na mocy prawa krajowego, niezależnie od zapisów Dyrektywy Siedliskowej i Konwencji Berneńskiej. Jest to wzorowy przykład podejścia do ochrony przyrody na arenie międzynarodowej, wielkie osiągnięcie i powód do dumy dla polskich obywateli. Przy okazji zbliżającej się prezydencji Polski w Radzie UE nasz kraj ma wyjątkową możliwość zajęcia pozycji unijnego lidera w dziedzinie ochrony dużych drapieżników.
„Z badań2 jasno wynika, że aż 73% Polek i Polaków opowiada się za ścisłą ochroną dużych drapieżników. Wrześniowe poparcie dla inicjatywy osłabienia ochrony wilków w Konwencji Berneńskiej przez polski rząd, wywołało ogromne rozczarowanie i niepokój o polskie wilki. Oczekujemy od Premiera Donalda Tuska i Ministry Klimatu i Środowiska, że wysłuchają głosu obywateli i obywatelek - zmienią dotychczasowe stanowisko i zapewnią, że w naszym kraju ścisła ochrona wilków zostanie utrzymana. I to niezależnie od toczącej się w UE próby zmiany prawa, która jest ogromnym zagrożeniem dla stabilności wilczej populacji w Polsce i całej Europie” – podsumowuje Aleksandra Wiktor, Fundacja Greenpeace Polska.
1 https://www.iucnredlist.org/species/3746/144226239
2 https://www.eurogroupforanimals.org/files/eurogroupforanimals/2023-11/20231129_Survey%20Report%20Large%20carnivores.pdf
Szukaj
