8 lutego 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa trafiła do Senatu, który 20 lutego 2023 r. będzie rozpatrywał projekt podczas wspólnego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Środowiska i Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu.  

Fundacja WWF Polska wyraża poparcie dla umożliwienia odstąpienia w planie miejscowym od odległości 10H między elektrownią wiatrową a budynkiem mieszkalnym. Inwestycje w elektrownie wiatrowe stanowią tanie i niskoemisyjne alternatywne źródła energii, stanowiąc kluczowy element procesu Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej. 

Minimalna odległość od wiatraka 

Z powyższych względów postulujemy o przywrócenie pierwotnego rozwiązania zawartego w projekcie, przewidującego 500 metrów jako minimalną odległość jaką może określać plan miejscowy w przypadku lokalizowania, budowy lub przebudowy elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej (projektowany art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych). 

Zwiększenie odległości z 500 do 700 metrów znacznie ograniczy możliwość rozbudowy mocy wiatrowych w Polsce, spowalniając i utrudniając dalszą transformację energetyczną. Szacuje się, że przewidziana poprawką zmiana zmniejszy dostępny obszar o 40%–60% w stosunku do możliwości sprzed poprawki, zwiększając z ok. 78 h do ok. 150 h, a więc praktycznie dwukrotnie, powierzchnię objętą restrykcjami wokół potencjalnej lokalizacji elektrowni wiatrowej. 

Formy ochrony przyrody 

Wsparcie dla inwestycji w elektrownie wiatrowe nie może odbywać się ze szkodą dla ochrony przyrody – dlatego prosimy o utrzymanie dotychczas obowiązującej „zasady 10H” nie tylko w stosunku do parków narodowych, ale także w odniesieniu do rezerwatów przyrody. Zwracamy się także z prośbą o rozważenie objęcia zakazem lokalizowania elektrowni wiatrowej na terenie otuliny parku narodowego oraz rezerwatu przyrody, jeżeli taka została ustanowiona. 

Parki narodowe i rezerwaty przyrody są najistotniejszymi – i z tego względu najbardziej restrykcyjnymi – formami ochrony przyrody. Stanowią zaledwie 1,5% powierzchni Polski, dlatego wyłączenie możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych w odległości 10H od granic tych obszarów, tak jak i ewentualne wyłączenie możliwości lokalizowania elektrowni w ich otulinach, stanowiłoby komplementarną ochronę tych form ochrony przyrody, jak i miałoby marginalne znaczenie dla potencjalnych inwestycji wiatrowych. 

Postulujemy także o utrzymanie zasady 10H od granicy obszarów Natura 2000, których przedmiotem ochrony są ptaki lub nietoperze, dopuszczając możliwość określenia w planie miejscowym innej odległości, jednak nie mniejszej niż 500 metrów – a więc stosując analogiczne rozwiązanie jak dla budynków mieszkalnych i budynków o funkcji mieszanej. 

Ocena oddziaływania na środowisko 

Prosimy o rozważenie wprowadzenia obligatoryjnej oceny oddziaływania na środowisko dla elektrowni wiatrowej, której planowana moc przekracza moc przyłączeniową 1 MW. Propozycja ta jest kompatybilna z rozwiązaniem ustawy o odnawialnych źródłach energii, która zwalnia z koncesji wytwarzanie energii elektrycznej z OZE w instalacjach o mocy nie większej niż 1 MW. 

Proponowane rozwiązanie wyłączy spod obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko małe instalacje, o znikomym lub niskim wpływie na środowisko, realizowane głównie przez prosumentów, uwzględniając zarazem wpływ na ludzi i środowisko szeroko zakrojonych inwestycji o wysokiej mocy turbin wiatrowych, zdecydowanie bardziej inwazyjnych przedsięwzięć realizowanych przez duże podmioty komercyjne. 

Organy ochrony środowiska ocenią wówczas wpływ procesu instalacji i działania takiej elektrowni, infrastruktury jej towarzyszącej (jak drogi dojazdowe, sieci energetyczne), na krajobraz, siedliska przyrodnicze, siedliska ptaków i nietoperzy, szlaki ich migracji, a także na fragmentację tych siedlisk, a także zaproponują ewentualne działania kompensacyjne.