6 lutego 2024 Komisja Europejska ogłosiła nowy cel redukcji emisji netto gazów cieplarnianych dla Unii Europejskiej. Zakłada on ograniczenie emisji CO2 do 2040 roku o 90% w porównaniu z rokiem 1990. Jest to etap pośredni, który ma umożliwić osiągnięcie stanu neutralności klimatycznej do 2050 roku.

W dalszej części artykułu:

  1. Z czego wynika nowy cel redukcyjny CO2 dla UE?
  2. Jak osiągnąć nowy cel redukcyjny CO2?
  3. Spadek emisji CO2 z paliw kopalnych w UE w 2023
  4. Dlaczego Unia musi ograniczyć emisje CO2?
  5. Odpowiedź Polski na nowy cel redukcyjny CO2

Z czego wynika nowy cel redukcyjny CO2 dla UE?

Nowy cel jest wynikiem wcześniej przeprowadzonych analiz, wspartych opinią Europejskiego Naukowego Komitetu Doradczego ds. Zmiany Klimatu (ESABCC). Jak czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej – Zapewnienie dobrobytu i dobrostanu obecnych i przyszłych pokoleń wymaga od UE kontynuowania transformacji w kierunku neutralności klimatycznej oraz zrównoważonej, konkurencyjnej gospodarki, odpornej na zagrożenia klimatyczne, ryzyko geopolityczne i wolnej od chwiejnych zależności

Jak osiągnąć nowy cel redukcyjny CO2?

Podstawą redukcji emisji netto gazów cieplarnianych jest szybkie i znaczące zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, przede wszystkim poprzez rezygnację z paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii. Dużym ograniczeniom powinny ulec również emisje innych gazów cieplarnianych (np. metanu). Ostatecznym celem jest zredukowanie emisji do zera netto, a więc do stanu tzw. neutralności klimatycznej, czyli równowagi między ilością emitowanych i pochłanianych gazów cieplarnianych.

W swoim komunikacie Komisja Europejska wskazuje 8 punktów, które mają stać się fundamentem dla osiągnięcia nowego celu. Wśród nich są:  

  • rozwój odpornego i niskoemisyjnego systemu energetycznego dla naszych budynków, transportu i przemysłu
  • rewolucja przemysłowa, której podstawą jest konkurencyjność oparta na badaniach i innowacjach, obiegu zamkniętym, efektywnym gospodarowaniu zasobami, dekarbonizacji przemysłu i produkcji opartej na czystych technologiach
  • transformacja oparta na sprawiedliwości, solidarności i skutecznej polityce społecznej
  • rozwój infrastruktury do dostarczania, transportu oraz magazynowania wodoru i CO2

Spadek emisji CO2 z paliw kopalnych w UE w 2023

Ambitne plany i idące za nimi działania mają sens. Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) poinformowało, że w Unii Europejskiej emisje dwutlenku węgla z paliw kopalnych spadły w zeszłym (2023) roku o 8%, tym samym osiągając poziom obserwowany ostatnio na początku lat 60. XX w.!

Według raportu ponad połowa tej redukcji (56%) przypada na rozwój produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, na czele z energią słoneczną i wiatrową. Zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną przyczyniło się do 8% redukcji, natomiast spadek emisji w innych sektorach, przede wszystkim w przemyśle i transporcie, odpowiadał za pozostałe 36%.

Wnioski pochodzące z raportu napawają nadzieją i powinniśmy cieszyć się z takich sukcesów. Jednak UE musi kontynuować i rozwijać starania na rzecz zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Jak wynika z raportu CREA, olbrzymią rolę w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 odgrywać będą dalsze inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym w ich infrastrukturę i rozwój nowych technologii.

Dlaczego Unia musi ograniczyć emisje CO2?

Nowy cel wymaga rzetelnych przygotowań, odpowiedniej strategii i zdecydowanych działań. Według badań udział krajów w UE w globalnych emisjach w 2023 roku wyniósł około 7%. Choć wydaje się to niewiele, to w walce ze zmianą klimatu, tak jak każdy stopień Celsjusza, tak i każdy procent ma znaczenie.  

W komunikacie Komisji czytamy: Wyznaczenie celu na rok 2040 pokaże determinację UE do pozostania w czołówce globalnego ruchu produkcji czystej technologii i wykorzystania możliwości w zakresie wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Będzie to wyraźny sygnał dla reszty świata, że Europa pozostaje w pełni zaangażowana w realizację założeń porozumienia paryskiego i wspólne działania, tym samym dając innym przykład i środki do działania.

Odpowiedź Polski na nowy cel redukcyjny CO2 

W trakcie konferencji prasowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska sekretarz stanu Urszula Zielińska stwierdziła, że najważniejsze z perspektywy naszego kraju jest wsparcie ze strony UE w realizacji polityki klimatycznej i osiągnięcie dotychczas już wyznaczonych celów na 2030 rok (redukcja emisji gazów cieplarnianych o 55%) oraz neutralności klimatycznej do 2050 roku. Jak podkreśliła: Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. jest kwestią naszego podstawowego bezpieczeństwa klimatycznego, energetycznego. Utrzymanie status quo, koszty utrzymania dzisiejszego uzależnienia od paliw kopalnych, są znacznie wyższe niż koszty transformacji.

Urszula Zielińska poinformowała również o pracach Ministerstwa nad planem sprawiedliwej transformacji i osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. Jak podkreśla, to właśnie stąd mają wynikać m.in. cele dla naszego kraju na 2040 roku. Nie ulega jednak wątpliwości, że potrzebujemy pilnych działań w każdym sektorze gospodarki, które zapewnią spójność wszystkich tworzonych polityk z celem neutralności klimatycznej. O tym, jak możemy to osiągnąć, przeczytacie w naszym raporcieZeroemisyjna Polska 2050.

pomoz chronic klimat

 

Źródła: 
Cel klimatyczny UE na 2040 r. (europa.eu)
CREA_EU_2023_CO2_01.2024 (energyandcleanair.org)
Polska widzi małą przestrzeń na kolejne zobowiązania klimatyczne - wiceminister klimatu (opis) (pap.pl)
KE zaleca 90% redukcji emisji do 2040 r. MKiŚ mówi o małej przestrzeni do nowych zobowiązań (teraz-srodowisko.pl)