Wizyta WWF Polska u partnera strategicznego firmy UPM w Finlandii

W maju 2025 roku przedstawiciele Fundacji WWF Polska odwiedzili Finlandię na zaproszenie strategicznego partnera – firmy UPM. Celem wizyty było bezpośrednie poznanie działań firmy w zakresie ochrony środowiska, odpowiedzialnego zarządzania zasobami leśnymi oraz wspierania różnorodności biologicznej w lasach będących jej własnością.

UPM to jeden z liderów światowego przemysłu drzewnego i papierniczego, który aktywnie wdraża rozwiązania z zakresu zrównoważonego rozwoju. Firma posiada w Finlandii około 522 000 hektarów lasów. Dzięki temu możliwe jest długofalowe planowanie gospodarki leśnej, obejmujące odbudowę drzewostanów i działania na rzecz różnorodności gatunkowej.

Lasy, będące własnością UPM mają zatem strategiczne znaczenie z kilku powodów. Stanowią ważne źródło drewna dla papierni, ale ich rola wykracza daleko poza to, odgrywają one bowiem kluczową rolę w promowaniu nowoczesnych, zrównoważonych praktyk gospodarki leśnej. Są one również obszarem do badań i współpracy z interesariuszami obejmującej ochronę bioróżnorodności, praktyki leśne, regenerację, hodowlę drzew, usługi ekosystemowe oraz problemy społeczne związane z leśnictwem. Ponadto, lasy UPM umożliwiają praktyczne szkolenia pracowników firmy i kontrahentów, a także pełnią funkcję laboratorium dla projektów badawczo-rozwojowych.

Leśnictwo dla natury

W fińskich lasach prowadzonych przez UPM priorytetem jest zachowanie różnorodnych gatunków drzew i warstwowej struktury lasu. Las nie jest traktowany jedynie jako źródło surowca – firma aktywnie działa na rzecz przywracania mu cech lasu naturalnego. Przykładem są m.in. kontrolowane wypalenia fragmentów lasu – praktyka oparta na danych naukowych, która przyspiesza regenerację i sprzyja powrotowi gatunków typowych dla naturalnych, borealnych ekosystemów.

Park Narodowy Repovesi – praktyka i edukacja

Jednym z kluczowych punktów wizyty był Park Narodowy Repovesi – siódmy najczęściej odwiedzany park narodowy Finlandii, położony w południowo-wschodniej części kraju. Na 16 km² lasów, bagien i jezior prowadzona jest ochrona obszarów o szczególnej wartości przyrodniczej. Repovesi to także teren edukacyjny i rekreacyjny – ponad 45 km szlaków pieszych, liczne chatki i wiaty pozwalają na kontakt z naturą w sposób zrównoważony. Park odwiedziliśmy wspólnie z przedstawicielem UPM Finlandia, który opowiedział nam o praktykach firmy związanych z ochroną bioróżnorodności i odbudową naturalnych siedlisk.

W lasach otaczających park prowadzona jest sukcesywna zamiana monokultur sosnowo-świerkowych na bardziej zróżnicowane drzewostany z udziałem brzozy – co zwiększa odporność ekosystemu i jego zdolność do magazynowania węgla.

Werla – od historii do współczesności

Kolejnym przystankiem naszej podróży była Werla – zabytkowa osada fabryczna z XIX wieku, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Werla stanowi świadectwo rozwoju przemysłu drzewnego w Finlandii oraz życia lokalnych społeczności w epoce industrializacji. Zobaczyliśmy, jak wyglądał dawny proces produkcji papieru i w jaki sposób funkcjonowało życie wokół fabryki – od kolorystyki domów świadczącej o statusie mieszkańców po warunki pracy kobiet w trudnych warunkach temperaturowych.

Wizyta w Werli uświadomiła nam, jak wiele wyzwań związanych z produkcją papieru i zarządzaniem zasobami wodnymi istniało już ponad 150 lat temu.

Współczesna fabryka UPM – nowoczesność i ekologia

Podczas drugiego dnia odwiedziliśmy jedną z nowoczesnych fabryk UPM. Proces produkcji został zautomatyzowany niemal całkowicie, jednak jego podstawowe zasady niewiele różnią się od tych sprzed stu lat.  Fabryka położona nad rzeką podlega rygorystycznym normom – woda odprowadzana z zakładu musi być czystsza niż ta, która została pobrana z rzeki. Takie podejście świadczy o wyjątkowym podejściu do ekologii w Finlandii, w którym nie tylko neutralność, ale wręcz pozytywny wpływ na środowisko staje się celem.

Zrównoważone leśnictwo w praktyce

Na zakończenie wizyty odwiedziliśmy lasy gospodarcze będące własnością UPM. Tam, wspólnie z ekspertem leśnym z UPM zapoznaliśmy się z dobrymi praktykami leśnymi firmy – od sadzenia drzew różnych gatunków i wieku, po zapewnianie mikrohabitatów dla zwierząt. Wszystko to przy zachowaniu dostępności terenów dla ludzi – w lasach tych nie brakuje tras turystycznych, wiat odpoczynkowych i infrastruktury rekreacyjnej, która służy społecznościom lokalnym i przyjezdnym.

Podsumowanie

Wizyta WWF Polska w Finlandii była nie tylko okazją do zobaczenia, jak funkcjonuje odpowiedzialna i zrównoważona gospodarka leśna, ale też dowodem na to, że duży biznes może odgrywać istotną rolę w ochronie przyrody. Działania UPM – od lasów po zakłady przemysłowe – pokazują, że zrównoważony rozwój to nie teoria, lecz realna praktyka. Współpraca z takimi partnerami jak UPM Raflatac daje nadzieję na przyszłość, w której przyroda i gospodarka będą mogły współistnieć w harmonii.