Lubelski Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji zakłada przedłużające się wydobycie węgla w regionie. Przez to może stracić szansę na unijne wsparcie.
4 czerwca zakończyły się konsultacje Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji (TPST) województwa lubelskiego, dzięki któremu region ten - jako jeden z sześciu w Polsce - ma szansę na wsparcie z unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Projekt planu zakłada, że do końca dekady kopalnia Bogdanka ma zmniejszyć wydobycie węgla kamiennego o 33%, a do 2040 r. o blisko 75 proc., skupiając się na wydobyciu węgla koksowego.
Polska Zielona Sieć, Greenpeace Polska oraz WWF Polska złożyły uwagi do lubelskiego TPST. Organizacje zaznaczają, że wygaszanie wydobycia z kopalni oraz redukcja CO2 w regionie będzie następowało zbyt wolno w porównaniu z unijnymi celami. Aby region otrzymał wsparcie z FST musi wykazać, że znacząco zmniejszy wydobycie oraz zatrudnienie w górnictwie.
- Przedstawiony w dokumencie cel redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku na poziomie 35 proc. jest niezgodny z polityką klimatyczną Unii Europejskiej, która w ubiegłym roku podniosła go do poziomu 55 proc. Także plan redukcji wydobycia węgla w regionie do 2030 roku jest mało ambitny i niezgodny ze stanowiskiem naukowców w kwestii konieczności odejścia od węgla, którego spalanie pogłębia kryzys klimatyczny. Aby zapobiec najbardziej katastrofalnym skutkom zmian klimatu, wszystkie kraje UE, w tym Polska, powinny odejść od spalania węgla w energetyce najpóźniej do 2030 roku - mówi Anna Meres, koordynatorka kampanii klimatycznych w Greenpeace Polska.
W dokumencie mało uwagi poświęcono kwestii wspierania górników odchodzących z pracy w kopalni. W planie powinny być szczegółowo opisane kierunki przyszłego rozwoju regionu oraz branże, w których zatrudnienie znajdą górnicy.
- Region nie ma pomysłu, w jaki sposób zapewni nowe miejsca pracy dla górników i osób z branży okołogórniczej. Przede wszystkim należy zachęcić inwestorów do tworzenia nowych miejsc pracy i zatrudnienia osób odchodzących z kopalni. Równolegle należy zbadać kompetencje górników i wypracować program przekwalifikowań - podkreśla Alina Pogoda, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci.
W przedstawionym Planie uderza brak odpowiedzialności spółki Bogdanka LW za szkody środowiskowe, które generuje działalności górnicza (chodzi o pogorszenie stosunków wodnych oraz degradację cennych torfowisk). Zgodnie z obowiązująca w UE zasadą “zanieczyszczający płaci” to kopalnia powinna wykazać, w jaki sposób sfinansuje przywrócenie poprawnej sytuacji, a nie ubiegać się o środki UE na ten cel.
- Kontrowersyjny jest też fakt, że redukując wydobycie węgla kamiennego Bogdanka chce rozpocząć wydobycie węgla koksującego i rozwijać tę działalność aż do roku 2049. Nie jest to więc spójny plan na transformację rozumianą jako odchodzenie od węgla w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, tylko strategia “zjeść ciastko i mieć ciastko”. Jeśli władze regionu poważnie myślą o sprawiedliwej transformacji powinny wyznaczyć cel neutralności klimatycznej i ścieżkę dojścia do niego. To otworzy drzwi do Funduszy i właściwych inwestycji, które mogą stworzyć miejsca pracy dla przyszłych pokoleń - mówi Marta Anczewska, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w WWF Polska.
Biorąc pod uwagę ambitne podejście Brukseli w polityce klimatycznej, niska redukcja wydobycia węgla przez Bogdankę może nie przekonać Komisji Europejskiej do udzielenia wsparcia dla regionu. Opóźnianie transformacji, brak inwestycji w nowe gałęzi gospodarki i nowych miejsc pracy może pozostawić Lubelszczyznę daleko w tyle za innymi polskimi regionami węglowymi, które sięgają po unijne fundusze na rozwój po węglu.
Kontakt dla mediów:
Anna Meres, koordynatorka kampanii klimatycznych w Greenpeace Polska Dla mediów - Greenpeace Polska
Alina Pogoda, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć » KONTAKT (zielonasiec.pl)
Marta Anczewska, WWF Polska, Specjalistka ds. Sprawiedliwej Transformacji: m@email
Szukaj
