22 czerwca 2020

Nasza pacjentka Ziemia cierpi na duszności i kłopoty z krążeniem. Diagnoza: zatrucie smogiem, zanieczyszczenie wód i zatrzymanie ich krążenia poprzez budowę tam. Jak uleczyć pacjentkę? Jednorazowe podanie tlenu nic nie zmieni, trzeba oczyścić powietrze, wodę i glebę oraz udrożnić krążenie.

Recepta 6

Powietrze

Znaczna część ludności Europy żyje na obszarach, gdzie normy jakości powietrza są przekraczane, szczególnie w dużych miastach. 36 z 50 miast o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w UE znajduje się w Polsce. Z tego powodu, każdego roku, przedwcześnie umiera 46 tys. Polaków1.

Gleby i wody

Używanie nadmiernej ilości nawozów prowadzi do zanieczyszczenia gleby i wód, a nieodpowiedzialne praktyki rolnicze przekładają się na jakość żywności. Spływające do Morza Bałtyckiego fosfor i azot z nawozów i odchodów zwierząt, powodują zakwit sinic i glonów, a w efekcie eutrofizację i powiększanie się martwych stref w Bałtyku2 . Morze tonie też ... w plastiku, a my razem z nim. 

Leczenie tych problemów musi być kompleksowe. 

Zalecenia odnośnie jakości powietrza:

Zalecenia odnośnie poprawy jakości gleb:

Zalecenia odnośnie gospodarowania wodami:

  • Masowa i powszechna renaturyzacja rzek oraz ich dolin, w tym likwidacja przegród na rzekach i przywrócenie meandrów oraz łączności rzek z terenami podmokłymi oraz wprowadzenie stref buforowych wyłapujących m.in. zanieczyszczenia azotem i fosforem.
  • Zaprzestanie ciągłego i uporczywego niszczenia rzek poprzez tzw. prace utrzymaniowe oraz zatrzymanie dalszej regulacji rzek.
  • Budowanie retencji w oparciu o zielone, proprzyrodnicze rozwiązania, m.in. wprowadzenie dopłaty retencyjnej dla rolników i rezygnacja z budowy nowych zbiorników zaporowych niszczących ekosystemy rzeczne. Jednocześnie budowanie retencji korytowej tylko poprzez budowę zastawek na rowach melioracych.
  • Rezygnacja z planów wprowadzenia wielkogabarytowej żeglugi śródlądowej.
  • Wprowadzenie zrównoważonej i przyjaznej środowisku gospodarki rybackiej eliminującej przełowienie i możliwość wprowadzania do rzek obcych gatunków ryb.

Cele do osiągnięcia:

  • Zerowy poziom zanieczyszczeń. Aby chronić obywateli i ekosystemy w Europie Komisja Europejska ma przyjąć Europejski Zielony Ład3
  • Ochrona różnorodności biologicznej.
  • Dostosowanie jakości powietrza do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia.

Ziemia odetchnie?

Tak, jeśli zaczniemy działać. Konieczne są zmiany systemowe prowadzące do ochrony środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniami przemysłowymi i bytowymi. Wymaga to dobrych przepisów środowiskowych, stosowania ich i kontroli. Także każdy z nas, z osobna, ma wpływ na stan planety. Odpowiedzialnie podchodząc do problemu segregacji śmieci, zużycia wody czy ogrzewania naszych domów, zamieniając w miarę możliwości samochód na rower czy ograniczając mięso w menu.

 

Autorka: Katarzyna Karpa - Świderek

Źródła:

1 https://ekopatrioci.pl/wp-content/uploads/2019/04/2050_Polska_dla_pokolen.pdf

2 https://media.wwf.pl/pr/492688/czym-karmimy-baltyk

3 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.12.2019 r. COM(2019) 640 final ANNEX ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROP