Rozlewy na morzu się zdarzają. Razem ochrońmy zwierzęta!

Rozlewy substancji ropopochodnych do mórz i oceanów to zdarzenia stosunkowo rzadkie. Gdy jednak do nich dochodzi, druzgocące skutki mogą dotknąć nie tylko organizmy i siedliska morskie, ale także lokalne społeczności. Fundacja WWF Polska pracuje nad tym, by procedury reagowania na takie kryzysowe sytuacje były jak najlepiej doprecyzowane, gwarantując tym samym konieczną ochronę ekosystemu morskiego. Działania te są związane z naszym uczestnictwem w EUROWA – europejskiej sieci zrzeszającej ekspertów ds. pomocy zwierzętom zaolejonym.  

Bałtyk jest jednym z najbardziej zatłoczonych mórz świata. Ruch tankowców oraz statków pasażerskich i towarowych każdego dnia naraża i tak zanieczyszczone już morze na możliwość przypadkowego wycieku substancji ropopochodnych.

W przeszłości na Bałtyku wielokrotnie dochodziło do rozlewów olejowych i zdarzały się przypadki zaolejenia ptaków. Kiedy kolejny raz dojdzie do katastrofy? Tego nie wiemy, lecz musimy być jak najlepiej przygotowani, chcąc w razie potrzeby udzielić odpowiedniej pomocy cierpiącym zwierzętom.

– Kluczem do skutecznej pomocy zaolejonym zwierzętom jest wcześniejsze przygotowanie oraz zrozumienie, że taka pomoc musi być zintegrowana z ogólną operacją reagowania na rozlewy olejowe – tłumaczy Jadwiga Ziomacka, Specjalistka ds. Ochrony Ekosystemów Morskich w Fundacji WWF Polska. – Opanowanie rozlewu olejowego na dużą skalę jest złożone, długie i trudne pod względem logistycznym, a ratownicy pomagający zwierzętom muszą być uwzględnieni w takiej operacji od początku do końca.  

Jak sprawić, by wszystkie te założenia stały się rzeczywistością?

Właśnie na tym skupiają się europejscy eksperci ds. pomocy zwierzętom zaolejonym zrzeszeni w sieci EUROWA (ang. European Oiled Wildlife Assistance). Fundacja WWF Polska jest jej członkiem od 2020 roku. 

Misją utworzenia EUROWA jest zwiększenie profesjonalizmu w zakresie reagowania na sytuacje kryzysowe z udziałem zaolejonych zwierząt.  

Do spełnienia tego celu niezbędne są: 

1. opracowanie konkretnych i opartych na wytycznych międzynarodowych ekspertów (!) kryzysowych planów pomocy zwierzętom zaolejonych; 
2. stworzenie zdyscyplinowanego, skoordynowanego i profesjonalnego zespołu reagowania, który można w szybko zebrać i wysłać do kraju potrzebującego pomocy w UE. 

– Dobrze funkcjonujący system przygotowania i reagowania na pomoc zaolejonym zwierzętom powinien uwzględniać także szkolenia podmiotów zaangażowanych, wolontariuszy i ekspertów oraz rozwój obiektów czy sprzętu. Co więcej, programy ćwiczeń powinny zapewniać ciągłe testowanie i doskonalenie umiejętności osób zaangażowanych – dodaje Jadwiga Ziomacka z Fundacji WWF Polska. 

Rządzący muszą poznać skalę 

Eksperci i instytucje zrzeszone w sieci EUROWA chcą edukować i angażować przedstawicieli władzy, aby pokazać im możliwą skalę sytuacji kryzysowych z zaolejonymi zwierzętami oraz możliwe konsekwencje (nie tylko przyrodnicze, lecz także gospodarcze) podobnych katastrof morskich.  

Sama świadomość wagi zagrożenia nie wystarczy do zabezpieczenia przyrody. Rządzący powinni dowiedzieć się, jak skutecznie przygotować kraj do sytuacji kryzysowych dotyczących pomocy zwierzętom ucierpiałym w wyniku rozlewu substancji ropopochodnych. Skutecznie, czyli w sposób gwarantujący możliwie najszybszą i profesjonalną interwencję, a tym samym możliwie najmniejsze straty w ekosystemie morskim.  

Przedstawienie naukowych i eksperckich rekomendacji tego typu działań to nadrzędny cel dwóch warsztatów skierowanych do władz krajów europejskich, jakie organizowane są w ramach projektu EUROWA-2. Spotkania zaplanowano na styczeń oraz marzec 2022 roku.  

– Naszą wizją jest to, aby każdy europejski kraj przybrzeżny był dobrze przygotowany na pomoc zaolejonym zwierzętom. Jest kilka krajów, przykładowo Holandia, które poczyniło w tym kierunku wielkie postępy, lecz w całej Europie wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Koniec końców to obowiązkiem władz każdego kraju jest skoordynowanie pomocy zaolejonym zwierzętom w razie potrzeby. Warto przy tym skorzystać ze wsparcia wolontariuszy i ekspertów z sieci EUROWA – podsumowuje Jadwiga Ziomacka z Fundacji WWF Polska.  

Chcesz wiedzieć więcej? Skontaktuj się pod adresem @email lub odwiedź stronę www.eurowa.eu.  

Działania sieci EUROWA są możliwe dzięki finansowaniu z europejskiego Funduszu Ochrony Ludności w projektach EUROWA-1 i EUROWA-2.