Mokradła chronią nas, chrońmy więc mokradła!

Jak co roku, w rocznicę podpisania Konwencji Ramsarskiej (Międzynarodowa Konwencja o obszarach wodno-błotnych) 2 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Mokradeł, obszarów, które pełnią niezwykłą rolę ochronną dla wielu ekosystemów, a także chronią ludzi. Są one również naturalnym narzędziem w walce ze zmianą klimatu!

Mokradła to ogromne otwarte obszary torfowisk, czasem małe śródleśne bagna, ale też wąskie siedliska wzdłuż naturalnych rzek. Wszystkie te obszary w wyniku przekształceń środowiska i ingerencji człowieka, stają się coraz bardziej zagrożone. W Polsce w stanie zbliżonym do naturalnego pozostało już tylko ok. 16 % torfowisk, reszta została osuszona do celów rolniczych, lub „przy okazji” innych działań. Chociaż najbardziej znanymi w Polsce „mokradłami” są bagna biebrzańskie, to najbardziej spektakularna walkę środowisko obrońców przyrody łączących naukowców, wolontariuszy, artystów i wiele innych grup miłośników przyrody stoczyło o Dolinę Rospudy. Jeden z ostatnich w tej części Europy obszar, gdzie torfowisko pozostało w stanie nienaruszonym od tysięcy lat (pomimo prowadzonych tam ekstensywnych prac, np. koszeniu).

Mokradła są niezwykle istotne dla całej przyrody i ludzi. Pochłaniają dwutlenek węgla, ograniczają skalę powodzi, łagodzą skutki suszy i wezbrania sztormowe, a także chronią wybrzeża przed zalaniem. Lasy namorzynowe i przybrzeżne bagna na Pacyfiku są rekordzistami, pochłaniając od 6 do 8 ton CO2 ekwiwalentnego na hektar, co stanowi 2-4 razy więcej niż może pochłonąć dojrzały las tropikalny. Osuszone torfowiska, mimo, że zajmują jedynie 0,5% powierzchni lądów, odpowiadają za emisję  5% globalnej emisji antropogenicznej z energetyki, transportu i przemysłu.

Mokradła działają również jak „pułapki" na substancje biogenne. Żyjące w nich rośliny i mikroorganizmy zatrzymują związki azotu i fosforu, w ten sposób oczyszczając wodę, przyczyniając się do ograniczenia eutrofizacji, a w konsekwencji zakwitów glonów i sinic, które stanowią potencjalnie zagrożenie dla zdrowia ludzi.

W odpowiednich okolicznościach wykorzystanie naturalnych lub nawet budowa sztucznych mokradeł umożliwia: poprawę jakości wody, zmniejszenie fali powodziowej przez regulację odpływu, zabezpieczenie wody do wykorzystania w gospodarstwie w okresach suszy oraz poprawę różnorodności biologicznej i estetyki krajobrazu. Mokradła odgrywają również istotną rolę w regulacji klimatu ze względu na ich udział w cyklach obiegu wody i dwutlenku węgla.

Jeśli chcesz do wiedzieć się więcej o tych cennych ekosystemach, polecamy webinar “Po co nam bagna?” prowadzony przez dr hab. Wiktora Kotowskiego – eksperta z Centrum Ochrony Mokradeł.