23 maja 2018

Mamy dobrą wiadomość dla smakoszy ryb i owoców morza! 

WWF Polska razem z innymi bałtyckimi biurami WWF publikuje w dniu dzisiejszym nową, uaktualnioną wersję poradnika konsumenta „Jaka ryba na obiad?”. Jakie ryby kupować, a których unikać, aby nasz wybór miał jak najmniejszy negatywny wpływ na środowisko i różnorodność biologiczną mórz i oceanów? Podpowiadamy przy pomocy zielonego, żółtego i czerwonego światła.

Jaka ryba na obiad? Poradnik konsumenta WWF

Ryby są podstawowym źródłem białka dla ponad 3 milionów ludzi na całym świecie. Stanowią główne źródło utrzymania dla ponad 800 milionów ludzi - głównie żyjących w krajach Globalnego Południa. Naszym celem powinno więc być zapewnienie żywych morskich zasobów, a także zachowanie różnorodności morskich organizmów, nie tylko dla obecnych ale również dla przyszłych pokoleń. Unia Europejska jest jednym z największych rynków i importerów ryb i owoców morza na świecie, przy czym większa część konsumowanych przez Europejczyków  ryb i owoców morza pochodzi z połowów z krajów z poza UE. Negatywne skutki przełowienia, nielegalnych połowów i zmian klimatycznych dotykają głównie kobiety, mężczyzn i dzieci żyjących w krajach rozwijających się, skąd pochodzi większość ryb, które jemy. W związku z tym spoczywa na nas ogromna odpowiedzialność - europejscy konsumenci, producenci, politycy i decydenci mogą dokonać globalnej zmiany w stronę odpowiedzialnej konsumpcji ryb i owoców morza poprzez wspieranie zrównoważonych połowów. Taki wybór przyniesie korzyści zarówno ludziom, jak i przyrodzie na całym świecie.

Tymczasem dawne bogactwo mórz i oceanów jest zagrożone. W dniu dzisiejszym ok. 30% zbadanych stad ryb morskich na świecie jest nadmiernie eksploatowanych, a aż 60% poławianych na najwyższym możliwym poziomie. Na negatywnym wpływie niezrównoważonego rybołówstwa na poławiane gatunki nie kończy się jednak problem. Rybołówstwo oddziałuje również na inne elementy ekosystemu. Szkodliwe praktyki połowowe np. trałowanie denne powodują niszczenie wrażliwych siedlisk przydennych, a w wyniku stosowania nieselektywnych narzędzi połowowych, na skutek tzw. przyłowu (niechcianego połowu), giną m.in. ptaki morskie, foki, delfiny, morświny, żółwie morskie oraz inne gatunki ryb, które nie były celem połowu. Na szczęście istnieje możliwość prowadzenia połowów w taki sposób aby zminimalizować straty środowiskowe.

Krok pierwszy – informacje na produkcie

Aby dokonać właściwego pod względem środowiskowym wyboru ryby na nasz stół powinniśmy najpierw odszukać na produkcie trzy podstawowe informacje: jaki to gatunek, skąd pochodzi oraz przy pomocy jakich narzędzi połowowych został złowiony. To ważne ponieważ różne stada tego samego gatunku mogą być w bardzo dobrej lub bardzo złej kondycji w zależności od tego, z którego regionu pochodzą. Oddziaływanie samego połowu na morski ekosystem również może być różne w zależności od tego jakie metody i narzędzia połowowe zostały do niego wykorzystane. Często zdarza się, że kupujemy ryby świeże na wagę, a te ważne informacje nie są w sposób widoczny udostępnione w sklepie. W takiej sytuacji najlepiej dopytać o nie sprzedawcę. Pamiętaj – zgodnie z przepisami unijnymi powinieneś mieć do nich dostęp, a dodatkowo Twoja dociekliwość może przyczynić się do zmiany postawy u sprzedających!

Krok drugi – zielone, żółte czy czerwone światło?

Sięgnij po poradnik konsumenta WWF „Jaka ryba na obiad?” i znajdź odpowiedni gatunek w spisie treści. Następnie w tabeli na temat Twojego wybranego gatunku odnajdź odpowiedni akwen lub obszar połowowy z którego pochodzi ryba. Teraz spójrz na narzędzie połowowe, którym ryba ta została złowiona. Kolor który dzięki tym informacjom odczytasz to odpowiedź na nasze pytanie: Czy mogę kupić ten produkt i mieć pewność że będzie to dobry wybór z punktu widzenia zachowania różnorodności biologicznej mórz i oceanów? Światło zielone oznacza najlepszy możliwy wybór pod względem środowiskowym, światło żółte mówi, że nad tym produktem powinniśmy się zastanowić i sięgać po niego tylko w przypadku gdy gatunki z zielonej listy nie są dostępne. Światło czerwone to zdecydowane: NIE KUPUJ! Gatunki oznaczone tym światłem pochodzą z niezrównoważonych połowów o negatywnym wpływie na środowisko morskie. Na skutek nadmiernych połowów niektóre z tych stad są zagrożone wyginięciem. Pomocne w wyborze produktów rybnych są również tzw. eko-znaki. Produkty rybne i owoce morza, które posiadają Certyfikat Zrównoważonego Rybołówstwa (MSC) lub Certyfikat Odpowiedzialnej Hodowli (ASC) to wybór przyjazny środowisku naturalnemu. Wszystkie ryby i owoce morza z tymi certyfikatami mają w poradniku WWF zielone światło.

Co nowego w poradniku?

WWF wspólnie z Environmental Justice Foundation prowadzi działania na rzecz odpowiedzialnej konsumpcji ryb i owoców morza dla dobra ludzi, oceanów i klimatu w ramach współfinansowanego przez Unię Europejską projektu  Fish Forward (Responsible seafood consumption for the benefit of people, oceans and climate). Projekt realizowany jest przez 17 partnerów w 17 krajach, w tym przez Fundację WWF Polska, w latach 2018–2020. Kampania ma na celu zmianę zachowań konsumentów i producentów w Europie w oparciu o zwiększoną świadomość i wiedzę na temat konsumpcji i pozyskiwania ryb i owoców morza oraz skutków, jakie nasze decyzje przynoszą dla ludzi i środowiska morskiego – zarówno w krajach Globalnego Południa jak i w samej Europie.

Więcej informacji na temat projektu i realizowanych działań dostępne jest na stronie: fishforward.eu, a także w poradniku “Jaka ryba na obiad?”

Sprawdź jak to działa!

Zachęcamy do pobrania nowej edycji poradnika rybnego „Jaka ryba na obiad?” tutaj lub ze strony: ryby.wwf.pl

Właściwy wybór ryb na nasze stoły istotnie przyczynia się do ochrony ekosystemów morskich. Nasza świadoma postawa konsumencka wpływa na dostawców i producentów produktów rybnych, a w konsekwencji także na samych rybaków. Pamiętajmy że naszymi dobrymi, świadomymi decyzjami w sklepach stwarzamy popyt na produkty pochodzące ze zrównoważonych połowów. Wybierając ryby i owoce morza pochodzące ze zrównoważonych połowów przyczyniamy się również do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ.